Layihəniz üçün ən uyğun həllə ehtiyacınız var?

ABŞ Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi noyabr üzrə dünya təchizatı və tələbat hesabatını yayımlayıb

2025‑ci il noyabrın 1‑də ABŞ Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (USDA) aylıq qlobal kənd təsərrüfatı hesabatı olan WASDE (World Agricultural Supply and Demand Estimates) sənədini yayımlayıb. Bu, dövlət qurumlarının maliyyə bağlanması risklərinə baxmayaraq baş verib.

Hesabatda əsas məhsullar üzrə dünya proqnozları yenilənib:
— Buğda: 782,5 milyon ton — Argentina və Avstraliyada quraqlıq səbəbindən azalma
— Qarğıdalı: ABŞ‑da zəif məhsul fonunda qlobal ehtiyatların 3,2 milyon ton azalacağı proqnozlaşdırılır
— Soya: Braziliya və Argentinada istehsal artımı gözlənilsə də, qiymət sabitliyi zəifdir

WASDE sənədi dünya ərzaq balansının qiymətləndirilməsində əsas mənbə sayılır. Payız məlumatları ixrac strategiyaları, ehtiyat planlaşdırması və istehsal proqramlarının qurulmasında həlledici rol oynayır.

Analitiklərin fikrincə, hətta hesabatın bir neçə günlük gecikməsi bazarlara ciddi təsir göstərə bilərdi. Hesabatın vaxtında dərc olunması sektora pozitiv siqnaldır.

Azərbaycan kənd təsərrüfatına ayrılan vəsaiti 16,2 % artırıb

Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyinin məlumatına əsasən, 2025-ci ilin ilk doqquz ayında kənd təsərrüfatı sahəsinə dövlət büdcəsindən ayrılan vəsait 773,2 milyon manata çatıb (təxminən 454,8 milyon ABŞ dolları). Bu, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 16,2 % artım deməkdir.

Artım əsasən aqrar sahədə dayanıqlılığın təmin olunması, gübrə, texnika və iqlim riskləri fonunda fermerlərin dəstəklənməsi ilə izah olunur.

Əsas istiqamətlər bunlardır:
— gübrə, yanacaq və texnika subsidiyaları;
— ixracyönümlü məhsulların (nar, şaftalı, heyva) dəstəklənməsi;
— aqroparklar, emal və logistika sahələrinə sərmayələr;
— elmi tədqiqatlar və aqrar təhsil proqramlarının modernləşdirilməsi.

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin bildirdiyinə görə, əlavə vəsait e-agrar məsləhət platformasının genişləndirilməsinə, sahə monitorinq sisteminin qurulmasına və dəqiq əkinçilik texnologiyalarının pilot rayonlarda tətbiqinə imkan verib.

Azərbaycan 2027-ci ilə qədər aqrar statistikaların tam rəqəmsallaşdırılması və ixrac yönümlü dayanıqlı ərzaq modeli qurmağı hədəfləyir.

Biostimulyatorlar dayanıqlı aqrar sektorun əsas tərkib hissəsinə çevrilir

Global-Agriculture.com-un məlumatına əsasən, biostimulyatorlar dayanıqlı kənd təsərrüfatına keçiddə əsas halqalardan biri kimi qiymətləndirilir. Bu məhsullar kök sisteminin inkişafını sürətləndirir, qida elementlərinin mənimsənilməsini yaxşılaşdırır, bitkinin immun müdafiəsini gücləndirir və torpaq mikroflorasını bərpa edir. Ənənəvi gübrələrdən fərqli olaraq, biostimulyatorlar yalnız fiziki deyil, həm də bioloji proseslərə təsir göstərir. Xüsusilə iqlim dəyişiklikləri, quraqlıq və deqradasiyaya uğramış torpaqların bərpası şəraitində onların effektivliyi artır. Hazırda fermentativ çıxarışlar, mikrobioloji məhlullar və humus əsaslı qarışıqlar kimi yerli istehsal həllərinə maraq artır. Analitiklər hesab edir ki, yaxın 5 ildə biostimulyator bazarı iki dəfədən çox artacaq, xüsusilə də inkişaf etməkdə olan ölkələrdə.

Azərbaycan heyva ixracında dünyada üçüncüdür

2024-cü ildə Azərbaycan dünyada təzə heyva ixracına görə 3-cü yerdə qərarlaşıb. Report agentliyinin məlumatına əsasən, ixrac həcmi 2,7 milyon ABŞ dollarına çatıb ki, bu da dünya bazarının təqribən 8 %-ni təşkil edir. Bağ sahələrinin ümumi ərazisi 4400 ha-a çatıb, son 10 ildə 19 % artım qeydə alınıb. Orta məhsuldarlıq 103,6 sentner/ha təşkil edir, Qazax–Tovuz və Mil–Muğan bölgələrində isə bu göstəricilər müvafiq olaraq 181,6 və 165,7 sentner/ha olub. Dövlətin təqdim etdiyi subsidiyalar, laboratoriya analizlərinə çıxış və aqrotexniki məsləhətlər bu inkişafda əsas rol oynayıb. Eyni zamanda, ixrac, qablaşdırma və logistika sahəsində özəl sektorla əməkdaşlıq gücləndirilir.

Azərbaycan daha gəlirli bitkilərin əkilməsini təşviq edir

Azərbaycan hökuməti kənd təsərrüfatında gəlirliliyi artırmaq məqsədilə yeni yanaşmalar tətbiq edir. Kənd Təsərrüfatı naziri Vahid Hacıyev bəyan edib ki, fermerlərin aşağı gəlirli ənənəvi məhsullardan paxlalılar, yağlı bitkilər və yem bitkiləri kimi daha rentabelli sahələrə keçidi təşviq olunacaq.

2025‑ci ilin ilk rübündə taxıl, paxlalı və yağlı bitkilərin idxalı $127,05 milyon təşkil edib ki, bu da ötən illə müqayisədə 8,3 % çoxdur. Bu statistika ölkənin öz istehsal potensialının artırılmasının vacibliyini göstərir.

Nazirlik subsidiyaların genişləndirilməsi, prioritet bitkilərə görə bonus ödəmələri, vergi güzəştləri və fermer məsləhət xidməti kimi dəstək mexanizmlərini planlaşdırır. Eyni zamanda, aqrar təhsilin gücləndirilməsi və texnologiya biliklərinin artırılması da diqqət mərkəzində olacaq.

Kənd təsərrüfatı siyahıyaalması yeni aqrar siyasətin əsası olacaq

   15 iyul – 15 avqust 2025-ci il tarixlərində Azərbaycanda ümumrespublika kənd təsərrüfatı siyahıyaalması keçirilir. Bu, ölkənin ərazi bütövlüyü bərpa edildikdən sonra həyata keçirilən ilk genişmiqyaslı aqrar məlumatlandırma təşəbbüsüdür. Siyahıyaalma həm ənənəvi kənd təsərrüfatı rayonlarını, həm də işğaldan azad olunmuş əraziləri əhatə edir.

   Layihənin əsas məqsədi ölkədə kənd təsərrüfatının real mənzərəsini əks etdirən rəqəmsal məlumat bazası yaratmaqdır. Aşağıdakı sahələr üzrə məlumatlar toplanır:
— təsərrüfatların növü və ölçüsü
— əkilən sahələr və bitki növləri
— suvarma sistemləri və su təminatı
— kənd təsərrüfatı texnikası və texnoloji səviyyə
— işçi qüvvəsi və işçi sayı
— istifadə olunan aqrokimyəvi maddələr və üsullar

   Toplanan məlumatlar ölkənin aqrar siyasətinin planlaşdırılmasında, subsidiya və investisiya resurslarının effektiv bölüşdürülməsində əsas rol oynayacaq. Siyahıyaalma FAO-nun texniki dəstəyi ilə həyata keçirilir və kənd təsərrüfatının rəqəmsallaşdırılması istiqamətində vacib mərhələ sayılır.

Siyahıyaalma prosesi elektron və ənənəvi üsullarla aparılır. Toplanmış nəticələr vahid dövlət aqrar informasiya sisteminə inteqrasiya edilir.

   Bu siyahıyaalma sadəcə statistik deyil. Bu, sahənin “rəqəmsal portreti”, islahatların əsası və gələcək kənd təsərrüfatı üçün strateji resursdur.